Wat is jouw plek in het gezin

Familieopstellingen

Familieopstellingen (of systemisch werk) is een therapeutische methode die inzicht geeft in onbewuste patronen binnen families en andere systemen. Het is ontwikkeld door Bert Hellinger en gaat ervan uit dat veel van onze emotionele en psychische problemen voortkomen uit verstrikkingen in ons familiesysteem.

Hoe werkt een familieopstelling?

Bij een opstelling wordt een vraagstuk ingebracht, bijvoorbeeld over relaties, zelfbeeld of terugkerende problemen. Vervolgens worden representanten (echte mensen of symbolen) opgesteld in een ruimte om de dynamiek binnen het systeem zichtbaar te maken. Dit kan inzicht geven in:

• Onverwerkte trauma’s van vorige generaties die onbewust doorwerken.
• Verstoorde verhoudingen binnen de familie (bv. buitengesloten familieleden).
• Loyaliteiten die ervoor zorgen dat iemand onbewust een last van een ander draagt.
• Ongezonde patronen die telkens terugkeren.

Waarom werkt het?

• Systemisch principe: Iedereen in een familie heeft een plek. Als iemand wordt buitengesloten of vergeten, kan een ander dat onbewust overnemen.
• Energie en bewustzijn: Opstellingen werken met het onderbewuste en laten vaak direct voelbare inzichten ontstaan.
• Oplossen van blokkades: Door bewustwording en erkenning kan er verandering plaatsvinden, zonder dat er direct met de hele familie gesproken hoeft te worden.

Toepassingen

Familieopstellingen worden niet alleen in persoonlijke coaching en therapie gebruikt, maar ook in organisaties en bedrijven (organisatieopstellingen). Ze kunnen helpen bij:

• Relatieproblemen
• Gebrek aan zelfvertrouwen of zelfliefde
• Onverklaarbare angsten of blokkades
• Terugkerende problemen in werk of financiën

Bij voorbeeld: Een miskraam binnen een gezin kan een diepgaande, vaak onbewuste invloed hebben op de dynamiek en emoties van de familieleden, inclusief de kinderen die daarna worden geboren. In systemisch werk en familieopstellingen wordt een miskraam niet als een op zichzelf staande gebeurtenis gezien, maar als een belangrijk onderdeel van het familiesysteem.

1. De onbewuste invloed van een miskraam

Wanneer een moeder een miskraam heeft gehad, kan dit op verschillende manieren doorwerken binnen het gezin:

• Verdriet en onverwerkt trauma
   Als de ouders (vooral de moeder) het verlies niet volledig verwerkt hebben, kan dit een energetische leegte of onzichtbare rouw in het gezin veroorzaken. Dit kan de sfeer beïnvloeden en latere kinderen onbewust laten aanvoelen dat er "iets mist."
• Plaats in de familielijn
   Kinderen nemen systemisch hun plek in op basis van geboortes, niet alleen op basis van wie in leven is. Als een miskraam wordt genegeerd of niet erkend, kan het volgende kind onbewust proberen die plek in te nemen of zich 'verkeerd geplaatst' voelen. Dit kan zich uiten in een diep gevoel van eenzaamheid, niet gezien worden of een onverklaarbaar schuldgevoel.
• Het levende kind als 'vervanger'
   Soms voelt een kind onbewust dat het een verloren broer of zus ‘moet goedmaken’ of ‘de plek moet innemen’. Dit kan leiden tot een diepgeworteld verantwoordelijkheidsgevoel, perfectionisme of het gevoel nooit helemaal zichzelf te mogen zijn.
• Verbinding met de moeder
   Een miskraam kan emotioneel veel impact hebben op een moeder. Als ze haar verdriet niet volledig kan uiten, kan ze zich (onbewust) emotioneel terugtrekken. Latere kinderen kunnen dit voelen en zich afgewezen of niet volledig geliefd voelen, zonder precies te weten waarom.

2. Hoe kun je dit helen?

In systemisch werk is erkenning van de miskraam vaak de sleutel tot heling. Dit kan door:

• Het verloren kind een plek te geven
  Dit kan symbolisch, zoals een naam geven, een kaars branden of een ritueel doen. Dit erkent dat het kind heeft bestaan en dat het een plek heeft binnen het systeem.
• De juiste volgorde herstellen
   Als een vrouw bijvoorbeeld drie zwangerschappen heeft gehad, waarvan één een miskraam was, en daarna een levend kind kreeg, dan is dat kind niet ‘de eerste’, maar de tweede in de lijn. Bewustwording hiervan kan rust brengen.
• Ruimte geven voor rouw
   Soms is het verdriet nooit echt gevoeld of erkend. Door dit alsnog te doen, kunnen blokkades oplossen en kan de liefde binnen het gezin weer vrijer stromen.